Çocuk felci tek tek olgular halinde görülebildiği gibi büyük salgınlara da sebep olabilen bulaşıcı hastalıklardan biridir. Salgınların çoğu yaz ve sonbaharın ilk aylarında görülür. Dünyanın her tarafında, özellikle aşıları düzenli olarak uygulanmayan bölgelerde sık görülür. Ateş, baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, ense sertliği ile başlayan ve birkaç gün içinde felçlerle sonlanan bir hastalıktır.
Hastalık Etkeni :
Çocuk felci etkeni çok büyük bir virüstür. Virüsün dış kısmında bir protein mantosu vardır. Bu nedenle çeşitli antiseptik solüsyonlara oldukça dayanıklıdır. Güneş ışınına karşı direnci düşüktür.
Virüsün 2 tipi vardır. Birçok salgınlar Tip I ve Tip II’ye bağlı olarak görülür. Aşılar bu nedenle karma yapılır, her üç tip bir arada kullanılır.
Çocuk Felcinin Bulaşması :
Virüs sindirim sistemi ile vücuda girer, hastaların bağırsaklarında ürer, oradan kana geçer ve santral sinir sistemine yayılır. Omuriliğin ön boynuz hücrelerini tutar. Orada oluşturacağı harabiyete göre geçici ya da kalıcı felçlere yol açar.
Çocuk felci virüsü hastaların dışkıları ile atıldığından açık kanalizasyon ve tuvaletler çok tehlikelidir. İçme ya da kullanma sularına bunların karışması bulaşmayı kolaylaştırır. Hastalık etkeninin vücuda girmesinden sonra bazı hazırlayıcı etmenler hastalığın seyrini etkilerler ve ağır felç şekillerinin görülmesine neden olurlar. Bunlar; aşırı yorulma, soğuk algınlığı, diş çekimi, bademcik ameliyatları, ilaç enjeksiyonları enjeksiyon şeklinde aşı uygulamaları gibidir, bu nedenle bu tür tedavi şekilleri ve enjeksiyon şeklinde aşılamalar yaz aylarında zorunlu olmadıkça yapılmamalıdır.
Çocuk Felcinin Belirtileri :
1 – Minör Hastalık Şekli :
Yüksek ateş, halsizlik, kusma ve karın ağrısı görülür. Sinir sistemine ait belirti yoktur. Birkaç saat veya birkaç gün sonra hasta iyileşir. Felç olmaz.
2 – Majör Hastalık Şekli :
a) Felç Yapmayan Şekil :
Yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, kusma, ense, sırt, bacaklarda sertlik, karın ağrısı vardır. Hasta kol ve bacaklarında şiddetli ağrılardan yakınır.
b) Felç Yapan Şekli :
Birkaç gün süren yüksek ateşten sonra bir sabah uyandığı zaman çocuğun kol veya bacaklarında veya her ikisinde asimetrik felçler, bazen de yalnız tek taraflı felç olduğu farkedilir.
Bazı vak’alarda felçler ayaklardan başlar. Karın göğüs, solunum ve dolaşım merkezlerini tutarak hastayı kısa zamanda ölüme götürür.
Omurilik soğanına doğru ilerleyici olmayan diğer felç şekillerinde haftalar, aylarca sonra felçlerde kendiliğinden iyiliğe gidiş başlar. Fakat felçli kaslar zayıflar, erir. Bunlarda dolaşım yavaş olması nedeni ile büyüme de durmuştur.
Hastanın Bakımı :
Salgın zamanı ateşli hastalar izole edilip şüpheli görülenler hastanede yatak istirahatine alınmalıdır. Ağır felç şekillerinden sakınmak için hasta yorucu hareketlerden korunulmalıdır. Ağrısı olanlara ağrı dindirici ilaçlar verilip ağrılı kol ve bacağa sıcak yaş pansumanlar yapılmalıdır.
Beslemesi için kolay sindirebileceği, bol karbonhidratlı yiyecekler, meyve suları verilmelidir.
Hava yollarına beslenme sırasında, kusmalarda besin maddelerinin kaçmamasına dikkat edilmesi, bu nedenle de yavaş ve sabırla yedirilmesi gereklidir. Hastanın kendi salgılarının da ha yollarına kaçmasını engellemek maksadı ile ağız ve burun sık sık yormadan yumuşak kağıtla kurulanmalıdır. Bu kağıtlar yakılmalıdır. Hasta hastanede ise zaten özel aspiratörle bu salgılar çekilip temizlenir. Kesik öksürükler artar ve solunum güçlüğü görülürse derhal trake boyundan hafif kesilerek açılır ve ortaya bir kanül yerleştirilerek deliğin açık kalması ve hastanın soluk alması sağlanır. Hastalığın aktif dönemi geçince bu delik kapatılır.
Ağrılı dönem geçtikten sonra fizik tedavi başlar. Hastaya yardımla uygun beden hareketleri, su altında masaj ve hareketler yaptırılarak kasların erimeleri önlenmeye çalışılır.
Çocuk Felcinden Korunma :
Çocuk felci aşısı (sabin aşısı) yaşamın ilk 2 ayını doldurmuş bebeklere başlanır. Birer ay ara ile 2 defa ağız yolu ile verilir. Bir yıl sonra birinci tekrar yapılır, sonra 4 yıl aralarla tekrarlanır.
Salgın zamanı sular kaynatılmalı ve klorlanmalıdır. Sebze ve meyveler iyice yıkanmalıdır. Hasta salgıları ve dışkıları açıkta bırakılmamalıdır. Karasinekler yok edilmelidir. Açık kanalizasyon ve kuyular daima tehlike kaynağıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder