ALS beyin ve omurilik ile ilgili bir hastalıktır. Kasların fonksiyonunu sağlayan hücrelerde oluşan sorunlar bu hastalığı ortaya çıkarır. Hücrelerde sorunların oluşmasına ise kurşun veya manganez zehirlenmesine neden olabilir. Hastalık sırasında beyin ve omurilik hücrelerinde glutamat ve kalsiyum artışı sonucunda hücre ölümü gerçekleşir. Hastalar kas güçsüzlüğünden yakınmaya başlar. Ve zamanla tüm kaslar kendi fonksiyonunu kaybeder. Kas güçsüzlüğü ilk olarak lokal olarak ortaya çıkmaktadır. Yani öncelikle bir ayakta, elde sorunlar görülmektedir. Hastalık ilerledikçe tüm vücutta, solunum kaslarında, yutma kaslarında ve sesle ilgili kaslarda bozulma meydana gelir ve insan yatalak hasta olabilir.Hastalarda bilinç normal olsa da, solunum kasları çalışmadığından solunum cihazına bağlı olarak yaşamaya başlarlar.
Hastalığın tedavisi yoktur ve çoğunlukla 50-70 yaşındaki kişilerde daha çok görülür. ALS hastalığı erkeklerde daha çok gözlem yapılsa da, nadiren kadınlarda 30 yaşından sonra görünebilir. Hastalık hızla gelişmektedir. ALS hastaları hastalığın başladığı dönemden sonra 5-6 yıl yaşayabilmektedirler. Hastalığın tam tedavisi olmasa da, ilaç ve yoğun bakım tedavisi yardımcı tedavi olarak yapılır.
"ALS gelişen bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalık alt ve üst yönetim sinirlerine etki eder. Hastalık akli yeteneğe etki etmese de, zamanla hastayı felç durumuna düşürebilir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalığın başlangıç belirtileri çok hafif olduğundan çoğu zaman farkına varılmaz. Hastalık özellikle kol ve bacaklarda kas güçsüzlüğü ile başlar. Konuşma, ısırma ve nefes alma zorlaşır, yutmanın bozulması sonucu ağızda tükürük birikir. Hastalarda kontrol dışı bilinmeyen ağlama ve gülme durumları oluşabilir ".
ALS bazı hastalarda eşyaları kaldırmakta zorluk çekmekle, bazılarında ise kelimeleri doğru ifade edememekle başlar.
ALS hastalığının teşhisi ilk kez Fransız nörolojist Çarkot tarafından 1874 yılında ortaya çıkmıştır. Çarkot hastalığı incelerken omurilik ve kas belirtilerine dikkat ederek hastalığa ALS adını vermiştir. Çarkota göre, hastalığın somut yaşı yoktur. Hastalık 12 yaşında da, 98 yaşında da gözlenebilir. Dünyada 100 bin kişiden 11'i bu hastalıktan yakınmaktadır.
ALS bulaşıcı bir hastalık değildir, ama kalıtsal özellik taşıyabilir. Tüm ALS hastalarının %10'ununda hastalık kalıtsal özellik taşır. Buna ailevi ALS denir. Kalıtımla ilişkili olmayan tipe ise sporadik ALS denir.
Hastalığa özel tedavi bulmak için Amerika'da araştırmalar devam etmektedir. ALS için ilk ilaç 1995'te Amerika'da hazırlandı. İlaç hastalığın gelişimini yavaşlamasını, hastanın ömrünü uzatmasını ve uzun süre iş görebilmesini sağlıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder