Epilepsi beynin fonksiyonunun kısa vadeli bozulması ile ortaya çıkar. Bir grup beyin hücrelerinde aniden başlayan, anormal sinir boşalmaları nedeniyle ortaya çıkan bir klinik durumdur. Epilepsi teşhisi konulması için epileptik krizler birden fazla ve tekrarlayıcı olması şartıyla ortaya çıkar. Epileptik krizler için zaman sınırı yoktur. Her an, gece veya gündüz fark etmeksizin ortaya çıkabilir.
Epilepsi kadın ve erkeklerde eşit sayıda görülmektedir. Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir ancak en sık rastlanan yaş aralıkları, gençler ve biraz ileri yaşta olanlardadır.
Bilmeniz gereken en önemli nüanslardan biri , her epileptik kriz geçiren kişiye epilepsi hastalığı tanısı konamaz. Çünkü toplumdaki her 20 bireyden biri, yaşamının herhangi bir döneminde, herhangi bir nedenle böyle bir kriz yaşayabilir . Bu durum o kişinin epilepsi hastası olduğunu göstermez!
Yukarıda da belirttiğimiz gibi Epilepsi birden fazla olmak üzere, rutin krizler karakterizedir. Epileptik krizler bir kaç saniyeden birkaç dakikaya kadar devam edebilir.
Epilepsinin Sebepleri
Epileptik krizlerinin kaynağı beyindir. Bu nedenle, basit tabiriyle, beynimizin düzenli şekilde faaliyet göstermesine engel olacak her bir olay, durum, etken buna neden olarak sayılabilir.
Genel durumda hastalık klinik olarak iki şekle ayrılır:
Geniun Epilepsi- çocuklarda hiçbir sebep olmadan, genetik faktörlerle oluşan,
Semptomatik Epilepsi - herhangi bir nedenden kaynaklanan epilepsi
Organizmanın genel gelişimi sırasında oluşan anormallikler, ana rahmindeyken ceninin maruz kaldığı enfeksiyonlar, toksik maddeler, doğum sırasında çocuğun oksijensiz kalması, doğum sonrası yapılan beyin enfeksiyonları (miningit, ensefalit), başa alınan travmalar, zehirlenmeler (ağır metaller, karbon monoksit vb.), beyin kanseri, beyin damar tıkanıklıkları, bazı ilaçlar, aşırı derecede alkol bağımlılığı, metobolik düzensizlikler da epileptik krizlere neden olabiliyor.
Epileptik Krizler Çeşitleri
Bunu bilmek çok önemlidir. Çünkü bu, tedavi sürecinde bu tipe iyi etkileyecek ilacın belirlenmesinde büyük rol oynar. Birçok tipler bulunmaktadır. Ama bilinmesi gereken temel iki tip vardır:
Parsial, yani beyinde bir bölgede oluşan krizler,
Genel, beynin birçok bölümüne etki eden krizler,
Parsial krizler vücudun belirli bir kısmını tutar. Örneğin, bir ayakta veya kolda kas gerilmeler, kol veya ayakta uyuşmalar, yanma ve nadiren ağrı gibi kısa çeken işaretler, renk değişimleri (kızarma veya solgunlaşma), kan basıncının değişmesi, ani korku hissi, deja- vu (daha önce hiç olmamış bir olayı olmuş gibi kabul etmek) ya da jamais vu (daha önce olmuş bir olayı sanki hiç olmamış gibi hissetmek), hoş olmayan koku ve tat hissetme, midede bulantı ve aşırı rahatsız edici hissetmek, başın bir tarafa doğru eğilmesi, kolun yukarı kalkması vb. Parsial krizleri içerebilir.
Genel krizler ise bilincin ani kaybolması ile birlikte aniden dalıp gitme, tüm vücutta gerilmeler, atılmalar, sıçramalar meydana gelebiliyor. Hastalarda, krizler sırasında ağızdan köpük gelmesi, dilini ısırma, idrar veya dışkı kaçırması da gözlenebilir.
Epilepsi Hastalığını Neler Tetikler ?
Kullanılan epilepsi ilaçlarının düzenli alınmaması veya kesilmesi
Uykusuzluk
Dengesiz, sağlıksız beslenme
Kan şekerinin sık sık değişmesi
Aşırı derecede alkol tüketimi
Uyuşturucu maddeler
Rutin, çok parlak ve şiddetli ışık sinyalleri (disko ışıkları, video oyunları vs.)
Enfeksiyonlar ve yüksek sıcaklık
Epilepsi tanısı nasıl konur?
Bunun için özel bir test yoktur. Tanı konulurken, hastanın krizlerimi gören bir kişiden alınacak bilgiler çok değerlidir. Bundan dolayı hastanın krizlerine şahit olan insanın kayıtları, mümkünse kriz anının video görüntüsü teşhis koymaya yardımcı olabilir.
Başvurulan ilk ve en etkili tıbbi tanı yöntemi Elektroensefalografidır. Bu yöntemle beyinde epileptik krizlere yol açabilecek anormal elektrik boşalmaları belirlenir. Ancak EEQ kısa süreli (yaklaşık 20 dakika süren bir işlemdir) ve hastanın beyninin o zaman sınırındaki faaliyetlerinin kayda alındığı bir tetkik yöntemidir.
Epileptik krizlerin tipine uygun düzgün tanımlanmış ilaçlar bu krizlerin önemli ölçüde azaltabilir. Ancak ilaçlar daima düzenli şekilde alınmalı yarıda kesilmemelidir. Çünkü ilaçların aniden, yarıda kesilmesi ağır veya durdurulması mümkün olmayan tutmalar neden olabilir.
Epileptik Kriz sırasında ilk yardım!
Ilk önce sakin kalabilmek ve kendini kaybetmemek hastaya gösterilecek en önemli yardımdır.
Özellikle büyük krizler sırasında hastanın ağzından gelen köpük ve tükürüğün hastanın boğazına gidip nefes yolunu tutmak için rahat nefes alabileceği bir şekilde uzatmak gerekir.
Kriz anında kendini yaralamaması ve kafasının bir yere çarpmasını önlemek için mümkün olduğu kadar yumuşak yere yatırılması gerekir.
Çenede kilitlenme olduğu zamanlarda kaşık, tahta gibi herhangi bir cisim veya elle hastanın ağzının açık tutmaya veya açmaya gayret edilmesi doğru davranış değildir. Unutmayın, korktuğunuz dil katlanmasından hasta asla ölmez! Ama böyle müdahaleler sırasında hem kendiniz yaralanabilirsiniz, hem de hastanın dişinin kırılmasına, çene kemiğinin ve ağız boşluğunun travma almasına neden olabilirsiniz. Aynı zamanda hasta nefes almakta da zorlanabilir.
Tutmanın çabuk bitmesi için hastanın üzerine su atmak, bir şeyler koklatmak, tokat atmak da doğru davranışlardan değildir. Krizler 1-3 dakika içinde geçebilir. Ancak 5 dakikadan fazla devam ederse hasta en kısa zamanda hastaneye ulaştırılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder